Simülasyon’da Sistem

Merhabalar;

Aşağıda linki bulanan yazımda Simülasyon’dan biraz bahsetmiştim. Bu yazımda da sistem ve sistem çeşitleri nelerdir bahsedeceğim. Keyifli okumalar.

https://gencerhavvahilal.wordpress.com/2018/03/26/simulasyon/

Sistemi en basit, bir amacı gerçekleştirmek için birbirleriyle etkileşim halinde olan elemanlar topluluğu olarak tanımlayabiliriz. Sistem bir çok bileşenden oluşur. Bunlar:

Varlık (Entity)
Sıfat,Özellik (Attribute)
Aktivite (Activity)
Durum (State)
Olay (Event)
İç Olay (Endogeneous Event)
Dış Olay ( Exogeneous Event)

Varlıklar (Entity) sistemde ilgilenilen nesnelerdir. Sistemde varlıkların özellikleri Özellik (Attribute) bileşenleri ile belirtilir.Bir sistemi simüle edebilmek için sistemin belirli bir uzunluktaki zaman diliminden oluşuyor olması gerekmektedir. Sistemlerde bu zaman dilimi Aktivite (Activity) bileşeni ile belirtilir. Sistemin belirli bir zamanındaki bir durumu tarif edebilmesi Durum (State) bileşeni ile sağlanır.

Olay (Event) bileşeni sistemdeki durumları değiştirebilen ani gerçekleşmiş durumlardır. Sistemi etkileyen iki çeşit Olay bileşeni vardır.Bunlar: İç olay ve Dış olay.

İç Olay (Endogeneous Event), sistemin içinde olan olaylardır. Dış Olay ( Exogeneous Event) ise sisteminde çevresinde gerçekleşen olaylardır.

Tüm bu sistem bileşenlerini bir örnek ile anlatmaya çalışalım.

Sistem Hastahane

Varlık Hasta

Özellik Hizmet

Aktivite Muayene

Olay Geliş,Ayrılış

Durum Hasta Memnuniyeti, Hasta sayısı

Amaç, muayene olmaya gelen hastalara en iyi hizmeti verebilmek için doktor sayısının yeterli olup olmadığını belirlemektir. Bu durumda sistem, muayene sırasının kendisine gelmesini bekleyen hastalardan oluşan bir hastahanenin bir kısmıdır.

Sistem Çeşitleri

(Sistem çeşitlerini bir başka yazımda daha detaylı anlatacağım.)

3 tane sistem çeşidi vardır.Bunlar:

Kesikli Sistem (Discrete System): Sistemin durum değişkenlerinin, herhangi bir anında kesikli değerler almasıdır. Banka sistemi kesikli sisteme örnektir. Çünkü bankada durum değişkenleri müşteri sayısı ve müşteri memnuniyetine göre değişebilmektedir.

Sürekli Sistem (Continuous System): Durum değişkenlerinin zaman içerisinde sürekli olarak değiştiği sistemlerdir.

Model : Model, bir sistemin gösterilmesidir. Modeller gerçek sistemler hakkında yeterli bilgiye sahip olunabilecek düzeyde detaylı olmalıdır.

Modeller kendi içerisinde 4’e ayrılmaktadır. Bunlar:

Matematiksel / Fiziksel
Statik (Monte Carlo Simulasyonu) / Dinamik
Deterministik / Stokastik
Kesikli / Sürekli

Son olarak Simülasyon modellerinin sınıflandırılmasından bahsedelim.

Simülasyon modelleri;

– Statik veya dinamik, (Zamana göre)
– Deterministik veya stokastik, (Değişken tipine göre)
– Kesikli veya sürekli (Durum değişkenlerine göre)
olmak üzere üç ana grupta toplanmaktadır.

Statik Benzetim Modeli: Sistemin belirli bir zamanındaki gösterimidir. Monte Carlo benzetim modelleri bu tipe uygun modellerdir.

Dinamik Benzetim Modeli: Sistemin tüm çalışma zamanı boyunca yapılan modellemedir. Mesela bir devlet dairesinin benzetimi günde 8 saat sürmektedir.